Houtverbreding maken

op de website houtbewerkingscursus.nl kan van alles gevonden worden over verbindingen zoals pen en gat-, slis- en zwaluwstaartverbindingen. In dit hoofdstuk ga ik in op het onderwerp hoe een houtverbreding te maken en wat daar bij komt kijken. Een houtverbreding wordt gebruikt om een paneel te maken.Denk bijvoorbeeld aan een zijwand van een kist, kast of het blad van een tafel. Bij het maken van zo’n paneel is het nietverstandig om delen breder dan 150 mm te nemen. Zeker niet als deze dosse gezaagd zijn. Hoe breder een plank hoe meer deze zal krom trekken. Om deze reden wordt er dus voor gekozen om panelen te verlijmen. Zorg er wel voor dat alle delen even breed zijn, dit komt het eind resultaat zeker ten goede.

Voorbereiding

Zorg dat de werkbank opgeruimd is en dat er alleen de benodigde onderdelen op staan. Dit zijn de te verlijmen houtdelen, lijmtangen, houtlijm, een kwast en een aantal drukbalken. Een drukbalk is een recht en haaks stuk hout dat aan de onderzijde afgeplakt is. Hierdoor zal de drukbalk niet mee gelijmd wordt met de verlijming.
Vooraleer over te gaan tot de daadwerkelijke verlijming is het verstandig om een proef- of drogeverlijming uit te voeren.

voorbeeld houtberlijmenDit wil zeggen dat alles zo klaar gezet wordt alsof een echte verlijming plaats vind. Op deze manier weet je zeker dat alle componenten aanwezig zijn voor de verlijming. Zorg er voor dat je niet opzoek moet gaan naar bijvoorbeeld lijmtangen terwijl de lijm al is aangebracht. Een goede lijmopstelling en voorbereiding dragen bij aan een gestructureerd verloop van de verlijming.

opstelling van een houtverbreding

Begin met het neerleggen van twee drukbalken. Hierop worden nu de te verlijmen delen als volgt neer gelegd. Voor kwartiers hout moeten, aan de kopse kant van het hout, hart tegen hart gelegd worden en spint tegen spint. Bij dossen en half kwartiers moet er aan de kopse kant juist gewisseld worden. Het hart om en om boven en onder. Op deze manier trekt het paneel minder krom.
hart en spint

verlijming van een houtverbreding

Leg nu alle delen goed zodat de tekening van de het hout naar tevredenheid door loopt. Alle delen moeten nu in de zelfde richting een kwartslag gedraaid worden. Het doel hiervan is om de  te verlijmen kanten naar boven leggen. Lijm nu, met een kwast, alle naar boven gedraaide delen hout met niet al te veel lijm in. Laat alleen de laatste plank ongelijmd. Leg de delen weer terug in de eerdere positie. Leg nu boven en onder de te verlijmen delen drukbalken neer.
Zorg er altijd voor dat de tapekant gericht is op de te verlijmen delen. Plaats nu op de uiteinden van de lijmbalken een tang en draai deze een beetje aan, hand vast is in eerste instantie voldoende. Door druk uit te oefenen wordt voorkomen dat de te verlijmen delen tijdens het lijmen onderling ongelijk komen te liggen. Plaats nu om de 200mm lange lijmtangen in de zelfde lengterichting als de lijmbalken en draai deze hart aan.

Als er kleine druppeltjes (lijm pareltjes) houtlijm door de druk verschijnen is dat het teken dat u precies genoeg lijm heeft gebruikt. Als er teveel lijm gebruikt is zal er meer overtollige lijm verschijnen en bij te weinig zal er niets verschijnen. Dit laatste is niet goed. Zorg er voor dat u alle tangen los draait en meer lijm toevoegt aan de te verlijmen delen. Zolang de opentijd , vermeld op de lijmpot, het toelaat kunnen de te verlijmen delen aan gepast worden. Na dat deze verstreken is moet de lijmverbreding in de tangen blijven zolang als op de lijmpot vermeld staat.

“Een goede lijmopstelling en voorbereiding dragen bij aan een gestructureerd verloop van de verlijming”

6 reacties op “Houtverbreding maken

  1. Hoi ik heb een vraagje, ik werk met kwartiers gezaagd eiken. Deze wil ik verlijmen en verwerken tot aanrechtblad. Ik vraag mij af of de verwerkingstempratuur uitmaakt bij het lijmen van het hout (uitzettingscoëfficiënt is 8,0). Het is nu behoorlijk koud dus dat zel een flink contrast zijn met de zomertempraturen. heeft u enig idee/ tips?

  2. Wie heeft de tip voor mij?
    \ik wil een verlijmde constructie van een eiken houten tafel los maken om deze te vermaken.
    Wie heeft voor mij de tip om dit voor elkaar te krijgen zonder schade?

  3. Hoi,
    Goede informatie over het algemeen.
    Heb nog wel een kanttekening:
    Ik heb geleerd dat juist spintkant tegen hartkant gelijmd moet worden, omdat de hardere hartkant minder snel krimpt en daarmee de spintkant ook minder laat krimpen. Zo blijft het geheel rechter dan andersom. Als bijvoorbeeld beide hartkanten tegen elkaar gelijmd worden, zouden die minder krimpen dan de beide uiteinden (spintkanten) van de planken. Als daar dan weer een volgende spintkant tegenaan gelijmd wordt, spint/spint en het krimpt meer dan bij de hart/hart verbinding, ontstaat een groter hol/bol verloop over de breedte van het paneel.
    bron: HMC, De Meubelmaker, Constructieleer, W.Schoute, H.W.J. van VEldhoven

    1. Beste Joris,
      Dank voor je reactie. Wat je zegt klopt voor kwartieshout verbredingen. Bij valskwartiers en dosse houtverbredingen is dit niet mogelijk dus wordt wordt hart boven-onder gewisseld waardoor bij valskwartier de hartdelen vrijwel tegen elkaar aan verlijmd worden. Toch adviseer ik bij een valskwartiers houtverbreding naar de kleursamenstelling te kijken en naar de tekening van het hout. Het uiterlijk is immer ook belangrijk en ver werking vaak minimaal.

  4. Houtverbindingen maken? Als een houtverbinding goed aan zijn doel moet willen beantwoorden, moeten alle houtverbindingen nauwkeurig worden afgeschreven en gezaagd en met de juiste lijmen en bevestigingsmiddelen in elkaar worden gezet.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *