Halfhoutverbinding

De halfhoutverbinding is een klassieke houtverbinding die in veel variaties voorkomt. het kan een hoekverbinding zijn zoals je die kan tegen komen in raamwerken. Daarnaast kan een halfhoutverbinding ook voorkomen als een kruisverbinding. Een kruisverbinding is een verbinding waarbij twee stukken hout elkaar kruisen en op  dat punt met elkaar verbonden worden. De naam van de verbinding zegt al iets over de vorm er van. De helft van het ene stuk hout valt in de helft van het andere stuk.

Maak deze verbinding zelf tijdens een van de cursus meubelmaken of de workshop houtbewerken

Welk gereedschap heb je nodig

Als je zelf deze houtverbinding thuis wilt maken heb je het een en ander nodig aan gereedschappen. Zo heb je gereedschap nodig om de verbinding af te kunnen tekenen, te maken en te lijmen.

halfhoudverbinding

Zelf een halfhoutverbinding maken

Van de klassieke verbindingen is de halfhoutverbinding een goed verbinding om mee te beginnen als je nog maar weinig ervaring hebt met houtbewerken. Met behulp van de onderstaande stappen kan je zelf een eigen hoekverbinding maken.

Voorbereiding

Zorg dat je een opgeruimde werkbank hebt en dat je gereedschappen die je nodig hebt klaar hebt liggen. Leg de twee (gelijke) stukken hout van een maat naar keus die je met elkaar, in de hoek, wilt verbinden klaar. Kies bijvoorbeeld essenhout, een houtsoort die heel prettig te bewerken is.

Stap 1 aftekenen:

Als eerste ga je de positie van de stukken hout ten opzichte van elkaar bepalen en vastleggen door middel van de paring. Dit is vooral handig als je met meerdere stukke hout iets gaat maken. Nu dit gedaan is kan het afteken van de halfhoutverbinding beginnen. Meet de breedte van het ene stuk hout op met de schuifmaat en zet die af op het andere stuk. Doe dit voor beide stukken van de zelfde verbinding.

haakts aftekenenVervolgens teken je de afgetekende lijn rondom op beide stukken hout. Als de lijnen niet verspringen te opzichte van elkaar kan je doorgaan naar de volgende stap. Verspringen de lijnen wel dan moet er opnieuw rondom afgetekend worden.
Hierna komt het volgende stuk gereedschap kijken namelijk het kruishout. Stel het kruishout in op de helft van een van de dikte van een van de delen van de verbinding. Kras vervolgens met het kruishout de lijn, van af de bovenkant, af op beide stukken van de verbinding. Kas de lijn in van de ene potloodlijn tot aan de andere potloodlijn.
Als laatste arceer je welke stukken hout van welk stuk hout af gaat. Gaat deze uitleg te snel? Geen probleem, je kan hier meer lezen over afteken van een verbinding .

Stap 2 zagen:

Zet het stuk hout vast in, bijvoorbeeld, met een bankschroef. Zaag vervolgens met een  zaag met fijne tanden net een halve millimeter tot een millimeter naast de afgekruisde lijn. Je zaagt dan in het gearceerde deel van het hout (het deel wat er af gaat).

hout zagenBegin altijd met zagen op het punt dat het verst van je afligt. Zaag vervolgens naar je toe zodat er een zaaglijn ontstaat over de hele lengte van het te zagen gedeelte. Duw nu het stuk hout van je af zodat je goed zicht hebt over de afgkruisde lijn. Zaag naast deze lijn door tot net een halve millimeter boven de afgetekende potlood lijn. Draai nu je hout om en doe het zelfde aan de andere kant. Zaag in de zelfde positie nu het midden door en blijf goed opletten dat je niet te ver doorzaagt.

Vervolgens klem je het stuk hout op de werkbank. Zaag vervolgens op de zelfde wijze zoals hierboven uitgelegd een halve millimeter tot een millimeter langs de potloodlijn.

Als er goed gezaagd is valt het stuk hout na de laatste zaagsnede vanzelf van het hout af. Als dit niet het geval is probeer dan het stuk er uit te breken. Lukt dit niet dan moet er nog verder gezaagd worden.

Zaag beide stukken van de verbinding op de zelfde manier zoals hier boven staan omschreven.

Stap 3 beitelen:

Nu beide stukken van de verbinding gezaagd zijn ga je deze stukken vervolgens vlak maken en op maat maken met de beitel. Kies hiervoor een beitel die niet te breed en niet te smal is. Een breedte van 20 mm is een uitstekende maat om mee te werken. Pak het handvat in de rechterhand en druk met de linker de beitel op het hout. Hierbij hou je de duim op de beitel en de wijsvinger onder het hout. Maak scheer bewegingen en zorg vooral dat je niet teveel hout in een keer weg neemt met de beitel.

basiscursus houtbewerking cursist werkt met een beitelZodra de beide stukken hout van de verbinding precies vlak zijn gemaakt op de afgkruisde lijn kan het kopse stuk van het hout vlak gemaakt worden. Hiervoor kan je een opstelling maken zodat het afsteken van dit gedeelte wat makkelijker wordt. Hiervoor kan je het stuk hout gebruiken waar je niet mee aan het werk bent. Leg dit stuk hout haaks op het stuk hout wat je wilt bewerken. Zorg dat het stuk hout precies op de afgetekende potloodlijn komt en zet het stuk hout vast met een lijmtang. Controleer met de blokhaak of het hulpstuk mooi haaks ligt en of je lijmtang niet uitsteekt. Als alles goed zit kan de lijmtang aangedraaid worden.

kopshout weg snijden met beitelGebruik nu een smallere beitel om het kopse hout weg te halen bijvoorbeeld een breedte 12mm is een prima keuze. Neem de beitel in de rechter hand en druk met de linker de beitel goed tegen het hulpstuk. Maak een draaiende beweging en snij op die manier het hout weg.

als je alle stappen goed hebt op gevolgd zou de verbinding nu precies moeten passen. Is dit niet het geval werk dan door met de beitel tot beide boven vlakken, gemarkeerd mer de paring, precies gelijk komen te liggen.

Stap 4 lijmen:

Nu beide stukken van de verbinding zijn afgetekend kan de verbinding gelijmd worden. Zorg er voor dat de plaats waar je wilt gaan lijmen opgeruimd is en dat alle benodigde onderdelen voor het lijmen klaar liggen.

kies het type lijm dat je nodig hebt voor de verlijming. Beng deze aan op één zijde van de verbinding zowel op het langse als het kopse stukken van de verbinding . Breng net zoveel lijm aan als je zou doen als je verft. De lijm moet overal zijn aangebracht en dik genoeg zijn datje er niet doorheen kan kijken. Gebruik twee langere lijmtangen om de kopse kant tegen de langste kant van de verbinding aan te duwen.  Hierdoor zorg je er voor dat deze mooi sluiten. Neem een kleinere lijmtang om de verbinding zelf vast te klemmen.

Laat de lijm vervolgens uitharden. Raadpleeg de verpakking voor exacte tijden, deze kunnen per lijm type verschillen van elkaar.

Stap 5 afwerking:

Alvorens het hout opgeschuurd kan worden is het aan te raden om de eventueel uit stekende stukken hout met een beitel of zaag bij te werken. Gebruik een zaag als er meer uitsteekt dan één millimeter. Is dit minder dan is het aan te raden om een beitel voor deze klus te kiezen. zorg er voor dat je het hout dusdanig wegsteekt dat het hout niet kan uitbreken waardoor je schade aanbrengt.

Als alle uit stekende stukken hout afgestoken zijn kan het hout worden opgeschuurd en in de olie worden gezet. Lees hier meer over het behandelen van hout en de middelen waarmee je het hout kan behandelen.