Houtlijm

In dit artikel ga ik in op welke soorten houtlijm er zijn, waar deze voor toegepast worden en hoe je hout lijmt. Voor het lijmen van houtverbindingen wordt veelal PVAC-lijm gebruikt om dat deze veruit de sterkste lijmverbinding oplevert. Naast PVAC lijm worden ook PU (Poly Urethaan) lijm en epoxy-lijmen gebruikt.

PVAC- houtlijm

cursis verlijmt houtEen verlijming met pvac houtlijm komt tot stand doordat het vocht dat in de lijm zit via de houtvezels/houtnerf verdampt. Dit zorgt ervoor dat er, bij voldoende druk, een supersterke verbinding tussen de te verlijmen delen ontstaat. Bij een goede lijmverbinding zal de te verlijmen houtverbinding sterker zijn dan het hout zelf.

Dit geldt niet voor een kopshoutverlijming. Dat betekent dat het hout eerder naast de verlijming zal breken. Er bestaan verschillende merken die PVAC-lijm aanbieden, denk bijvoorbeeld aan Frencken Bison en pattex. De soorten PVAC-lijm zijn echter beperkt tot vier soorten deze zijn: D1,D2,D3 en D4.

D1 lijm

D1 houtlijm wordt gebruikt voor binnentoepassingen. De temperatuur mag een enkele keer hoger zijn dan 50 °C en de hout- vochtigheid niet hoger dan 15%. Het nadeel van deze lijm is dat hij makkelijk loslaat bij blootstelling aan vocht. Het is daarom af te raden deze lijm voor producten te gebruiken die tegen vocht moeten kunnen.

D2 lijmD2 houtlijm wordt gebruikt voor binnentoepassingen waarbij kortstondige condensatie en relatieve hoge luchtvochtigheid slechts een enkele keer plaatsvinden. Deze lijm laat los bij langdurige blootstelling aan vocht. Om die reden is het niet aan te raden voor badkamer- of buiten toepassingen.

d3D3 houtlijm kan zowel voor binnen als buiten worden toegepast. Deze houtlijm is beperkt bestand tegen weersinvloeden en kan slechts kortstondig met vocht in aanraking komen. De lijm laat niet zomaar los bij blootstelling aan vocht. Om die reden is deze lijm geschikt voor toepassing in badkamers en kajuiten van boten.

D$ lijmD4 houtlijm wordt gebruikt voor zowel binnen- als buiten-toepassingen waarbij vaak en veel condensatie optreedt. Daarnaast verdraagt dit type lijm blootstelling aan weersinvloeden. Deze lijm is uitermate geschikt voor toepassingen als buiten meubilair en houten bootconstructies.

Polyurethaan- lijm

PU-lijm, ook wel bekend als bruislijm, wordt gebruikt voor meer dan alleen houttoepassingen. Deze constructielijm is bijzonder geschikt om hout op een ander materiaal te verlijmen. Ook PU-lijm heeft een D4 lijm die geschikt is voor de verlijming van hout.
De verlijming van PU-lijm komt tot stand doordat de chemicaliën van de lijm in aanraking komen met vocht dat in het hout en in de lucht zit. Hierdoor hart de lijm uit. Bij een te dikke lijmlaag is het mogelijk dat de lijm in het midden van de lijmlaag niet meer kan uitharden. Dit kan optreden doordat de uitgeharde buitenkant een belemmering vormt voor het uitharden van het midden. Om dit te voorkomen kan gebruik gemaakt worden van een tweede component die het verharden van de lijm versnelt.

Hout Constructielijm 2K Expert van Bison is hier een goed voorbeeld hier van . PU-lijm is zeer geschikt om delen die niet vlak zijn aan elkaar te verlijmen. Denk hierbij aan ruw of onbewerkt hout of verbindingen waar gaten tussen vallen.

Epoxy-lijm

Epoxy heeft twee bekende toepassingen namelijk als lijm en als hars. Epoxylijm bestaat uit twee componenten en is net als PU multi toepasbaar. Deze lijm soort wordt veelvoudig toegepast voor de jachtbouw om dat epoxy ook kan opvullen.

Hoe werkt hout lijmen

hout lijmen
afbeelding van Bison Nederland

Voor het verlijmen van een houtverbinding is het verstandig om de instructies van de verpakking aan te houden. De meest belangrijke onderdelen van de instructies zijn de verwerkingstijd/open tijd, de druk/cm² en de pers tijd. Voor een hout verlijming geldt dat slechts één zijde ingesmeerd hoeft te worden met houtlijm.

Uitzondering en op deze regel zijn  pengat-, slis- en zwaluwstaartverbinding. Deze verbindingen moeten aan twee zijden worden ingesmeerd met houtlijm. Dit wordt zo gedaan omdat de lijm bij enkelzijdig aanbrengen de kans loopt weg geschraapt te worden. Op die manier kan er helemaal geen lijmverbinding tot stand komt.

TIP: Probeer het lijmen van kops hout in een constructie te vermijden, de lijm trekt te snel in de poriën waardoor er een matige verlijming plaats vind.

52 reacties op “Houtlijm

  1. Ik wil op een wand in de caravan een tv-beugel monteren. De wand is te dun om er stevige schroeven in te draaien. Dus wil ik tegen de wand een houten plaatje lijmen. Welke lijm kan ik het beste gebruiken. Het aan te brengen gewicht schat ik op 25 kg.
    Bij voorbaat dank voor de reactie!!

  2. Wat een interessant artikel, bedankt!
    Ik heb een zware eikenhouten tafel waar het blad is opgebouwd uit een heleboel verlijmde, kopse stukken hout (Kops tafel, van Rossum om precies te zijn).
    Helaas is de lijm gaan loslaten en zijn er midden op het blad scheuren ontstaan waar eerst lijm zat. Ik wil deze scheuren opvullen/opnieuw verlijmen, voordat het hele blad uit elkaar valt!
    Begrijp ik het goed dat ik hiervoor de 2k lijm moet hebben? Zou dat goed hechten?Ik heb niet de mogelijkheid om te klemmen en schuren zal ook lastig zijn.
    Bedankt voor u reactie!

  3. Hallo,

    Ik vrees dat ik het onmogelijke wil.

    Ik heb een tafel met een blad er in, 80 bij 80cm, dat blad is echt stijf en hangt in een metalen profiel. Ik weet niet hoe dik het is, denk iets van 15 mm.

    Ik wil mijn PC ophangen aan de tafel zodat hij lekker van de vloer af is.

    Mijn “oplossing” is de volgende:

    Ik heb een berken multiplex blad 75 bij 75cm, 15 mm dat ik aan de onderzijde wil lijmen.
    Daaraan ga ik mijn PC ophangen met twee metalen profielen die ik op de multlplex plaat schroef, van waaruit 2 banden mijn pc zullen dragen…

    Welke (dragende) lijn adviseert u?

    Groet, Hans

    1. Als het blad dat nu in de tafel ligt van hout is / multiplex en het is schoon van olie/was en u wilt daar een multiplex onder tegen lijmen dan is een gewone D3 lijm al meer dan genoeg om een pc te kunnen dragen. De bevestiging van de banden zal eerder het zwakste punt zijn. Of ik begrijp uw vraag niet goed.

  4. Beste, Dank je voor de handige info. Vraagje: voor een huis in het zuiden met oude hardhouten vloer op het eerste verdiep. De plankjes zijn max ongeveer 80cm lang en ongeveer 6 breed. Ze liggen onverlijmd en zo goed als niet vastgenageld op de roostering eronder. ZE zijn ook van de kamer eronder zichtbaar als plafond. Omdat ze erg kraken en doorbuigen bij het stappen zou ik overwegen om er OSB-platen met tand en groef op te verlijmen. Daarvoor heb ik een lijm nodig die heel sterk is en ook voldoende vullend is. De vloer zelf is redelijk recht en er is geen houtworm. welke lijm zou hier het beste voor geschikt zijn aub? dank bij voorbaat.

  5. Hallo allemaal, mijn vriendin heeft een 30 jaar oude, bewerkte kalebas uit Peru. Daar zitten twee scheurtjes in. Kan ik die lijmen en vullen met simpele houtlijm?
    Dank! Frank

  6. Ik heb 1 houten stoel waarvan de lijm lost. Die stoel heeft in het verleden met de poten in het water gestaan door waterschade. Hij staat nu bij ons in de woonkamer. Welke lijm raden jullie aan? D2?

  7. Dag, fijne site, complimenten. Ik las ergens ook jullie tip/gebruik van de bison 2k expert houtconstructie lijm. Dun vloeibaar, vullend, en sterk EN zeewatervast! Prachtspul! Ik gebruik het voor restauratie van geweken en gescheurde houten delen van boten. Roer 24/7 nat, en zwaarden of masten met scheuren. Dit maken ze sinds mar2019 niet meer. Ik kan niet zonder. Wie weet een net zo goed vervangend product? Belangrijk is dat het dun vloeibaar èn niet-slinkend èn vullend èn watervast is. Bison raadt woodmax aan, maar ik ben niet overtuigd. Komt niet tot in de kiertjes, en dan begint de hele zwik weer opnieuw in te wateren.

    1. Met boat epoxy googelen
      Hij helpt je via chet berichten
      Ik heb een paar jerrycans gekocht
      En overgegoten in 2 kleinere knijpflesjes
      Dat doseert makkelijker de verhouding 2:1 op. Je weegschaaltje
      Er zijn hele kleine weegschaaltjes te koop (van een junk of zo)
      Succes

  8. Ik ga mijn huidige 25 jaar oude Hillhout trellis schermen vervangen door zelf te fabriceren schermen.
    Hiertoe wil de latten van gedroogd Douglas hout onderling infrezen en met een half deuveltje vastzetten en verlijmen.
    De gefreesde delen wil ik inkwasten met een impregneer middel en de latten worden dan in een Douglas houtolie gezet. Daarna wil verlijmen.
    Uit jouw informatie begrijp ik dat ik een D4 lijm nodig heb.

    Gaat lijmen werken als ik het hout met olie en impregneermiddel heb behandeld?
    Welke lijm heb ik dan nodig?

  9. Hallo,
    Ik ben gevraagd om een houten grafmonument te maken. Ik vraag mij af welke lijm ik daarvoor het beste kan gebruiken.
    Ik zal waarschijnlijk teak of padouk gebruiken. Ik kan geen stukken hout vinden die groot genoeg zijn om het monument uit een stuk te maken, dus vandaar dat ik stukken aan elkaar wil lijmen.
    vriendelijke groeten

  10. Goede dag,

    Ik zou graag twee gelamineerde balken, over de lengte met elkaar verlijmen en zo dat ze daarna zeg maar, echt een geheel vormen. Welke lijm zou hier het beste voor zijn?
    Ik vermoed een of andere hars of epoxy lijm

    1. Witte houdlijm is in deze situaties bijna altijd de beste keuze. Afhankelijk van de toepassing kies je dan voor D2, D3 of D4. Voldoende lijmtangen zijn absoluut een must
      Succes

  11. Van een (1) plank van onze eikenhouten vloer heeft door de werking van het hout een bovenste laagje (dun) losgelaten. Nu wil ik die toplaag lijmen met “onzichtbare” houtlijm. Heeft u voor mij tips welke lijm ik dan moet gebruiken, moet ik nog ergens anders op letten?

  12. Mooi artikel!
    Ik wil een loft deur voor in de woonkamer gaan maken van scrap hout (gebruikte pallet latten) en wil deze horizontaal boven elkaar lijmen. Welke lijm kan ik hier het beste voor gebruiken?
    Alvast bedankt!

  13. Kunt u mij zeggen welke lijm ik het best kan gebruiken voor verlijming van brons met hard hout (azobe)? En hart hout op staal?

  14. Leuke tips, dank je. Een ding vraag ik mij af. Ik wil bij de Ikea een keukenwerkblad kopen die 3.8 cm dik is. Deze wil ik in 2en zagen en op elkaar lijmen zodat deze 7.6 cm dik wordt. Bestemming wordt de badkamer als wastafelblad. Nu zie ik dat ik dan D3 lijm moet gebruiken, maar heb je nog enige tips voor mij waar ik nog meer rekening mee moet houden? Zoals schuren en ontvetten voordat ik ga lijmen.

  15. Ik ben bezig om voor een eettafel van Angelim Vermelho balken een onderstel te maken.
    Na het lijmen van 2 balken (deel kops hout) op elkaar bleek de lijmverbinding zo zwak dat ik de balken zo los van elkaar trok. De lijm die ik heb gebruikt is Bison PU constructielijm (colle bois, licht bruisend).
    Ik vraag mij af wat de oorzaak van de slechte verbinding kan zijn? Is het misschien een slechte passing? Of het kopse hout (hoek 45 graden)?
    En zou 2k PU-constructielijm een beter resultaat geven? Zal de 2k lijm voldoende hechten op de vlak geschuurde oude lijmvlak (PU bruislijm) of moet ik het hout eerst diep (hoe diep) wegschuren?

  16. Mijn timmerman maakt voor het eerst een z trap van eiken. Nu wil ik de treden graag verstek zoals ik vaak afbeeldingen zie. Hij twijfelde over de kwetsbaarheid van de verstekhoek. Volgens mij stoot je eiken er niet zo maart af en is het afhankelijk van wel lijn je gebruikt. De trap moeten we natuurlijk ook kunnen schoonmaken. Welke lijm zou dan het beste zijn. Graag ook die niet verkleurd.

    1. Nou, dat is vast geen oude timmerman.
      De versteknaden vanbinnen onzichtbaar versterken met een “tong” is een oplossing.
      Mooier is een halfhoutverbinding: zichtbaar verstek, onderkant recht.
      Voor gevorderden heb ik nog wel meer suggesties.

  17. Beste,

    Ik wil houtwolcementplaten lijmen op een multiplex ondergrond. Welke lijm is hioervoor geschikt? Ik dacht aan een lijm die vult, om voldoende in de hwc-plaat door te dringen. Misschien zelfs purschuimlijm?

    Met vriendelijke groet,
    Rob Brand

    1. Beste rob,
      Purschuim zou in princiepen gebruikt kunnen worden als lijm. Het probleem is echter wel dat het schuim erg uitzet waardoor er waarschijnlijk aanzienlijk wat ruimte tussen beide platen kan ontstaan. Ik verwacht dat D4 pu lijm mogelijk je antwoord kan zijn maar experimenteer hier wel eerst mee. Een ander alternatief is kit

      succes

  18. Beste
    Mn zelfbouwproject van een zolder met ingemaakte kasten zit er bijna op , nu had ik graag nog een zwevend bureagedeelte gemaakt ,
    Ik heb in Mn werkplaats nog Oregon balken liggen van 6cm hoog en 12cm breed ,
    Die had ik graag tegen elkaar gelijmd zodat dit Mn bureaublad word , als autodidact ben ik het noorden kwijt desbetreffende de juiste lijm .
    Waar de ene 2k adviseert zegt de andere D2.
    Beetje hulp zou welkom zijn

    1. Hi nico,
      Als je het artikel leest, denk ik dat de D2 lijm voldoende is voor jouw toepassing.
      2 componenten lijm is over het algemeen wel sterker. Maar meer bedoeld voor verschillende materialen aan elkaar verbinden. Een D2 verbinding met de juiste klem kracht is al sterker dan het hout an sich. Wat wil je dan nog meer bereiken?

      Natuurlijk moet je niet op enkel lijm vertrouwen als het gaat om een volledig zelfstandig dragende verbinding (dus zonder ondersteuning van tafelpoten of dergelijke). Maar dat is bij bureau of tafel eigenlijk nooit aan de orde.

      Succes!

      1. Versterk de verbinding met het zagen van sleuven en een strook multiplex.
        (Cirkelzaag /invalzaag/frees, niet aan het begin en einde doorzagen)

  19. Hallo,
    k heb een tjalkje van 14.50 meter B.J. ongeveer 1890. Tijdens het zeilen een paar weken geleden brak de helmstok. Gelukkig kon ik snel een noodreparatie doen. Het bleek dat de lijm vergaan was. De helmstok is uit horizontale lagen opgebouwd en geschroefd, een nogal vreemde constructie lijkt mij.. Er zit een soort knik in om het hand gedeelte te verhogen.

    Mijn idee is om de helmstok te herbouwen maar dan met vier verticale delen verlijmd of uit één stuk. Ik woon in Normandië en ik kan hier makkelijk en goedkoop aan eiken, essen, beuken, douglas fir komen.

    Wat vragen?
    Welke hout soort lijkt u het beste, eiken, essen, beuken of douglas fir?
    Kan de helmstok het beste uit of meerdere delen gemaakt worden en welke constructie is het beste?
    Welke lijm is geschikt voor dit soort werk?

    Bedankt en een vriendelijke groet,
    Daan

    1. Essen is goed taai hout. Wordt ook voorcstelen gebruikt. Lamineren in drie delen maakt de constructie een stuk sterker bv een hart en twee zijkanten zoals ook masten vaak verlijmd worden. Watervaste lijm gebruiken d4

    1. Beste Jan,

      PU-lijm heeft een aantal nadelen. 1: Het is echt sterk aan te bevelen om handschoenen aan te doen als je met deze lijm gaat werken. Tegenwoordig worden deze ook meegeleverd met de lijm. De vlekken die het op je huid achter laat zijn niet meer uit te wassen, deze zullen er echt af moeten slijten. 2: Een ander nadeel is dat deze lijm vrij snel in de pot uit hard. Het lukt mij zelfs tijdens de cursus niet om een potje van 250 ml op te maken al voor deze is uitgehard. Dit vroegtijdig uitharden in de pot maakt deze lijm vrij duur. Een groot voordeel is echter dat de open tijd van de lijm bijna een half uur is. Die lange open tijd heeft geen enkele witte houtlijm. 3: De PU-lijm (bruislijm) vult niet tot nauwelijks je mag er van uitgaan dat een opening van 0.3 mm gevuld wordt met deze lijm dit is 0.2mm meer dan witte houtlijm. Veel mensen denken bij PU-lijm dat deze bruist en daarom ook vullend is. Dit is een misvatting.

  20. Hay,
    Mooi artikel heb je geschreven lekker duidelijk en niet onoverzichtelijk.
    Ik heb zelf een blad van planken gemaakt alleen met m’n geweldige verstand verzonnen dat die dikke lijm bobbels (lijm is de D2)niet zo handig zouden zijn. Dus die heb ik lekker weg zitten vegen met een katoenen doek. Mijn probleem: er zit opgedroogde houtlijm in de houtporiën. Ik schuur me een ongeluk maar ik krijg het niet weg.
    Jij bent vast een redder in nood! 😉

    1. Beste Melvin,

      Je zou kunnen proberen om met een schaaf het blad wat dunner te schaven totdat je door de lijmlaag heen bent. Wellicht is dit ook mogelijk met een band schuurmachine. Let er dam wel op dat het oppervlak ook vlak blijft. Succes er mee!

  21. Leuk informatief artikel,

    Ik ben bezig met een hobby project waarin ik verschillende soorten hout (purpleheart, berken, zebrano als stoken aan elkaar verlijm. De stroken hebben een dikte van 12mm.

    Welke lijmsoort kan ik het beste toepassen om een zo sterk mogelijke verbinding te maken, een pvac witte houtlijm of misschien toch een 2k lijm?

    groetjes Mathijs

    1. Beste Mathijs,

      Dat klinkt als een mooi project.

      2K lijm is altijd de betere lijm maar is ook meteen de meest dure lijm. Als prijs je niet uitmaakt kan je er zeker voor kiezen je stroken met die lijm te verlijmen. Het grote voordeel van de 2k ten opzichte van PVAc-lijm is dat je de te verlijmen delen niet strak hoeft te klemmen en dat de lijm een goed vullend vermogen heeft.
      Het nadeel is dat 2k expert lijm meer dan 3x zo duur is dan PVAc-lijm.

      Als je goede lijmtangen of serre joints hebt kan je de stoken ook prima verlijmen met een PVAc-lijm.
      Zelf gebruik ik bij lijmverbredingen bijna altijd PVAc-lijm, de eindsterkte is bij mij altijd zo sterk dat het hout breekt en niet de lijm verbinding.

      Ik hoop dat je met deze informatie weer verder kunt

    1. Als de tafel binnen komt te staan een gewonde D2 lijm, als de tafel buiten komt te staan een D4 lijm.
      Hou er rekening mee dat je heel wat gewicht nodig hebt om een goede verlijming te krijgen namelijk 5kg/m². de vloer delen moeten wel kaars recht zijn voor een perfecte verlijming, is dit niet het geval en lukt het niet om ze vlak te schaven zou je ook de Woodmax van Bison kunnen gebruiken, deze heeft geen gewicht nodig en vilt tot 4 mm

  22. Goede tips, bedankt.
    Ik heb een hardhouten (azobe) vlonder in de tuin waarvan de schroeven loslaten doordat het hout rondom de RVS schroeven wegrot. Voor de rest is het hout nog prima. Maar het hout is natuurlijk nooit zo droog als in de werkplaats. Dus ik zoek een handige bevestiging, liefst lijmen. Kan ik de planken opnieuw schuren en dan vastzetten met lijm, bv. een D4 PU lijm of epoxylijm? Of een andere ljm?

    1. Dit klinkt niet echt typisch als Azobe, Je zou zeker kunnen proberen te lijmen met de 2k Expert van Bison, het probleem is echter wel dat je dan de draad van het hout haaks op elkaar verlijmd en dat deze op termijn weer los kan laten omdat beide stukken hout in de breedte werken. Waarschijnlijk zal dit niet heel veel zijn om dat het hardhout is maar het is mogelijk dat het tocht te veel krimpt en uitzet.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *