Verstek

Een verstek is een verbinding die bestaat uit twee stukken hout die elk een 45° hoek hebben en samen een hoek van 90° vormen. Meestal maak een verstek onderdeel uit van een verbinding. Door een verstek in een verbinding toe te passen wordt het mogelijk om een sponning of groef in het hout aan te brengen zonder dat deze uit het hout loopt. Tegenwoordig wordt de verstek verbinding regelmatig op zichzelf gebruikt door de delen koud op elkaar te verlijmen.

Een op zichzelf staand verstek wordt vaak gebruikt voor schilderijlijsten, om platen met elkaar te verbinden waarbij de kopsekant van het materiaal onzichtbaar moet blijven. Vaak wordt een verstek verstevigd door er deuvels of lamello’s mee te combineren.

Maak deze verbinding zelf tijdens de cursus meubelmaken

Welk gereedschap heb je nodig

Als je zelf een verstek thuis wilt maken heb je het een en ander nodig aan gereedschappen. Zo heb je gereedschap nodig om de verbinding af te kunnen tekenen, te maken en te lijmen.

verstek

Zelf een verstek maken

Een verstek is een van de meest eenvoudige verbindingen die er te maken zijn als meubelmaker. Het is dus aan te raden met de verstek verbinding te beginnen als beginner. Met behulp van de onderstaande stappen zul je instaat zijn een prachtige verstek zelf te maken.

Voorbereiding

Zorg dat je een opgeruimde werkbank hebt en dat je gereedschappen die je nodig hebt klaar hebt liggen. Leg de twee (gelijke) stukken hout van een maat naar keus die je met elkaar, in de hoek, wilt verbinden klaar. Kies bijvoorbeeld beukenhout, een houtsoort die niet heel snel uitbreekt.

Stap 1 aftekenen van het verstek:

Als eerste ga je de positie van de stukken hout ten opzichte van elkaar bepalen en vastleggen door middel van de paring. Dit is vooral handig als je met meerdere stukken hout iets gaat maken. Als dit gedaan is kan het afteken van het verstek beginnen. Meet de breedte van het ene stuk hout op met de schuifmaat en zet die op de binnenkant af op het andere stuk hout. Doe dit voor beide stukken van de zelfde verbinding.

Teken de afgetekende streep met de blokhaak aan de binnenkant door. Leg vervolgend de aanleg van de verstekhaak tegen de binnenkant van het hout. Teken op de gepaarde kant (de bovenkant) een lijn van je eerder getekende lijn naar linksboven. Aan de achterzijde van het hout moet een zelfde 45° lijn getekend worden. Hou ook voor het aftekenen van deze lijn de aanleg van de verstekhaak aan de binnenzijde. Teken op de zelfde wijze een lijn van 45° af op het hout. Als laatst moet ook een haakse lijn op buitenkant afgetekend worden die de twee 45° lijnen met elkaar moet verbinden.

Als de lijnen niet verspringen te opzichte van elkaar kan je doorgaan naar de volgende stap. Verspringen de lijnen wel dan moet de niet kloppende lijn(en) opnieuw afgetekend worden. Als laatste arceer je welke stukken hout van welk stuk hout af gaat. Gaat deze uitleg te snel? Geen probleem, je kan hier meer lezen over afteken van een verbinding .

Stap 2 zagen:

Zet het stuk hout vast in, bijvoorbeeld, met een bankschroef. Zaag vervolgens met een  hout zagenzaag met fijne tanden net een halve millimeter tot een millimeter naast de afgetekende lijn. Je zaagt dan in het gearceerde deel van het hout (het deel wat er af gaat). Begin altijd met zagen op het punt dat het verst van je afligt. Zaag vervolgens naar je toe zodat er een zaaglijn ontstaat over de hele lengte van het te zagen gedeelte. Zaag in de zelfde richting door strak langs de potlood lijn; niet er op dus.

Als de onderkant van het stuk hout is bereikt ga je aan de andere kant van het hout staan en herhaal je dit proces. Als laatste zaag je in de reeds gezaagde zaag geul alles weg . Dit moet voor bede stukken hout gebeuren.

Stap 3 beitelen:

kopshout weg snijden met beitelNu beide stukken van de verbinding gezaagd zijn ga je de stukken vervolgens vlak en op maat maken met de beitel. Om je hout te beschermen tegen uitbreken en de werkbak te beschermen tegen de beitel is het handig om voor deze stap een stuk afval hout te gebruiken onder je af te beitelen stuk hout. Dit kan een stuk multiplex of mdf zijn. Om het kopse stuk van het hout vlak te maken is het handig om een opstelling te maken zodat het afsteken van dit gedeelte wat makkelijker wordt. Hiervoor kan je het stuk hout gebruiken waar je niet mee aan het werk bent. Leg dit stuk hout op het stuk hout wat je wilt bewerken. Zorg dat het stuk hout precies op de afgetekende potloodlijn komt en zet het stuk hout vast met een lijmtang. Controleer met de verstekhaak of het hulpstuk mooi op 45° ligt en of je lijmtang niet uitsteekt. Als alles goed zit kan de lijmtang aangedraaid worden.

Gebruik nu een smalle beitel om het kopse hout weg te halen een breedte 12 – 16mm is een prima keuze. Neem de beitel in de rechter hand en druk met de linker de beitel goed tegen het op geklemde hulpstuk. Maak een draaiende beweging en snij op die manier het hout weg.

Als je alle stappen goed hebt op gevolgd zou de verbinding nu precies moeten passen. Is dit niet het geval werk dan door met de beitel tot beide boven vlakken, gemarkeerd mer de paring, precies gelijk komen te liggen.

Stap 4 verstek lijmen:

Nu beide stukken van de verbinding passend zijn kan de verbinding gelijmd worden. Zorg er voor dat de plaats waar je wilt gaan lijmen opgeruimd is en dat alle benodigde onderdelen voor het lijmen klaar liggen.

kies het type lijm dat je nodig hebt voor de verlijming. Beng deze aan op één zijde van de verbinding aan. Breng net zoveel lijm aan als je zou doen als je verft. De lijm moet overal zijn aangebracht en dik genoeg zijn dat je er niet doorheen kan kijken. Leg beide stukken van de verbinding met de buitenkant op een stuk crepe tape en zorg er voor dat de verstek hoeken mooi strak tegen elkaar liggen. Om voldoende druk te zetten op de verbinding de zetten gebruik je nog een stuk tape. Met dit stuk tape verbind je de buitenkanten van de verbinding. Laat de lijm vervolgens uitharden. Raadpleeg de verpakking voor exacte tijden, deze kunnen per lijm type verschillen van elkaar.