Slisverbinding

De slisverbinding is een eenvoudigere variatie op de pen gat verbinding. Het grootste verschil tussen beide verbindingen is dat de slisverbinding een open verbinding is waardoor de pen aan de zijkanten van de verbinding zichtbaar blijft. De slisverbinding is om die reden makkelijker te maken dan de pen gat verbinding. Een slisverbinding kan zowel voor hoekverbindingen als voor kruisverbindingen toegepast worden. De slisverbinding wordt niet gekozen wanneer het onwenselijk dat de verbinding zichtbaar is. De slisverbinding wordt waak gebruikt in raamwerken en wanneer het om decoratieve redenen wenselijk is dat de verbinding zichtbaar is. Vroeger werd de slisverbinding voor kruisverbindingen gekozen bij dragende constructies. De pen van een slisverbinding kan door het hout heen steken en aan de achterzijde geborgd kan worden met een borgpen.

Er zijn veel variaties op de slisverbinding die toegepast worden in het meubel vak. Voorbeelden hiervan zijn: Dubbele slisverbinding en slisverbinding in verstek.

Zelf de mooist slisverbinding maken doe je tijdens de cursus meubelmaken.

Welk gereedschap heb je nodig

Als je zelf deslisverbinding thuis wilt gaan maken heb je het een en ander nodig aan gereedschappen. Zo heb je gereedschap nodig om de verbinding af te kunnen tekenen, te maken en uiteindelijk te lijmen.

Zelf een slisverbinding maken

Van de klassieke houtverbindingen is de slisverbinding een goede verbinding om te maken als beginnend houtbewerker. Een slisverbinding is voor een open pen gat verbinding een makkelijke verbinding om te maken. Hieronder vind je een uitgebreide omschrijving van hoe je met handgereedschap thuis zelf de mooiste slisverbinding kunt maken.

Voorbereiding

Zorg dat je een opgeruimde werkbank hebt en dat je gereedschappen die je nodig hebt klaar hebt liggen. Leg de twee (gelijke) stukken hout van een maat naar keus die je met elkaar, in de hoek, wilt verbinden klaar. Kies bijvoorbeeld beukenhout, een houtsoort die goed te bewerken is.

Voordat je begint met het aftekenen van de slisverbinding is het verstandig om de positie van de stukken hout ten opzichte van elkaar bepalen en vastleggen. Dit doe je door middel van de paring. De paring is vooral handig als je met meerdere stukke hout iets wilt gaan maken.

Stap 1 aftekenen:

Als de paring op het hout getekend staat kan het afteken van de halfhoutverbinding beginnen. Meet de breedte van het ene stuk hout op met de schuifmaat en zet die af op het andere stuk. Doe dit voor beide stukken van de zelfde verbinding.

haakts aftekenenVervolgens teken je de afgetekende lijn rondom op beide stukken hout. Als de lijnen niet verspringen te opzichte van elkaar kan je doorgaan naar de volgende stap. Verspringen de lijnen wel dan moet er opnieuw rondom afgetekend worden.
Hierna komt het volgende stuk gereedschap kijken namelijk het kruishout. Stel het kruishout in op een derde van een van de dikte van een van de delen van de verbinding. Kras vervolgens met het kruishout de lijn, van af de bovenkant, af op beide stukken van de verbinding. Kas de lijn in van de ene potloodlijn tot aan de andere potloodlijn. Stel daarna het kruishout opnieuw af op twee derde van de hout dikte en herhaal de bovenstaande stap nogmaals.

Als laatste arceer je welke stukken hout van welk stuk hout af gaat. Gaat deze uitleg te snel? Geen probleem, je kan hier meer lezen over afteken van een verbinding .

Stap 2 zagen van de pen:

Zet het stuk hout vast in, bijvoorbeeld, met een bankschroef. Zaag vervolgens met een zaag met fijne tanden net een halve millimeter tot een millimeter naast de afgekruisde lijn. Je zaagt dan in het gearceerde deel van het hout (het deel wat er af gaat).

hout zagenBegin altijd met zagen op het punt dat het verst van je afligt. Zaag vervolgens naar je toe zodat er een zaaglijn ontstaat over de hele lengte van het te zagen gedeelte. Duw nu het stuk hout van je af zodat je goed zicht hebt over de afgkruisde lijn. Zaag naast deze lijn door tot net een halve millimeter boven de afgetekende potlood lijn. Draai nu je hout om en doe het zelfde aan de andere kant. Zaag in de zelfde positie nu het midden door en blijf goed opletten dat je niet te ver doorzaagt. Dit doe je voor beide afgekruisde lijnen.

Klem je het stuk hout op de werkbank en zaag op de zelfde wijze zoals hierboven uitgelegd een halve millimeter tot een millimeter langs de potloodlijn. Draai het stuk hout om en herhaal bovenstaande stappen.

Stap 3 het gat maken:

Het zagen van het gat gaat op precies de zelfde wijze als het zagen van de pen. Het enige verschil is dat je alleen de langse kant van het hout kan zagen en het gearceerde deel uit het hout gestoken moet worden met de beitel.

Klem na het zagen het hout waar het gat in kom goed vast met een lijmtang. Hou de beitel 6mm in de linker hand vast en een (houten) hamer in de rechter hand. In de rechter hand hou je een hamer of klopper. Richten van de beitel wordt met de linker hand gedaan.

hout bewerken met de beitelHet gat wordt op de volgende manier uit het hout gehaald: beitel vanaf de rand van het hout en schuif langzaam op richting de potloodlijn. Er ontstaat nu een schuin vlak. Zorg dat het schuine vlak nooit verder komt dan de helft van de breedte van het hout en niet voorbij de potloodstreep komt. Zodra je de helft van de breedte van het hout hebt bereikt kan het hout worden omgedraaid en het proces worden herhaald zodat er een punt wordt gemaakt van het schuine vlak. Deze punt moet steeds kleiner worden gebeiteld totdat deze bijna vlak is.

Het vlak kan verder bijgewerkt worden met de hand. Plaats de beitel (6mm) op de potloodstreep en duw de beitel door het hout tot de helft van de houtbreedte. Controleer met de blokhaak of het vlak helemaal vlak en haaks is.

De zijden van het gat worden hierna met de 20mm  brede beitel tot de afgekruisde lijn vlak gestoken. Pak het handvat van de beitel in de rechterhand en druk met je linker hand de beitel op het hout. Hierbij hou je de duim op de beitel en de wijsvinger onder het hout. Maak scheer bewegingen en zorg vooral dat je niet teveel hout in een keer weg neemt met de beitel. Werk tot de afgekruisde lijn, draai het hout om en herhaal de bovenstaande stappen.

Stap 4 de pen maken:

werken met een beite tijdens de basiscursus houtbewerkingAls het gat niet is afgeweken van de oorspronkelijke afgetekende maatvoering kan de pen gebeiteld worden. Is het gat wel afgeweken zal deze afwijking op de pen moeten worden overgenomen. In stap 2 is de pen gezaagd, in deze stap worden de gezaagde stukken vlak en op maat maken met de beitel. Gebruik voor het maken van de pen de beitel die 20 mm breed is voor het beitelwerk (zie bovenstaande stap).  Als je de stappen goed hebt opgevolgd zou de pen, qua dikte, nu precies in het gat moeten passen. Is dit niet het geval werk dan door met de beitel tot de pen precies in het gat past. Een klein beetje weerstand is wenselijk.

kopshout weg snijden met beitelZodra de pen in het gat past kan het kopse stuk van het hout, de borst, vlak gemaakt worden. Maak hiervoor een opstelling zodat het afsteken van het hout wat makkelijker gaat. Voor deze opstelling kan je het stuk hout gebruiken. Leg dit stuk hout haaks op het stuk hout wat je wilt bewerken. Zorg dat het stuk hout precies voor de afgetekende potloodlijn komt en zet het stuk hout vast met een lijmtang. Controleer met de blokhaak of het stuk hout haaks licht en of je lijmtang niet over het hout uitsteekt. Als alles goed zit kan de lijmtang aangedraaid worden. Voor het weghalen van het kopse hout Gebruik je best de beitel 12 mm breed. Neem de beitel in de rechter hand en druk met de linker de beitel goed tegen het hulpstuk. Maak een draaiende beweging en snij op die manier het hout weg.

Stap 5 lijmen:

Nu beide stukken van de verbinding passend kan de verbinding gelijmd worden. Zorg er voor dat de plaats waar je wilt gaan lijmen opgeruimd is en dat alle benodigde onderdelen voor het lijmen klaar liggen. Kies het type lijm dat je nodig hebt voor de verlijming. Weet je niet welke soort lijm je wilt gebruiken voor de slisverbinding kijk dan hier voor het maken van je keuze. Beng de, gekozen, lijm aan op zowel het gat als de pen en een klein beetje op de kopse stukken van de verbinding. Breng de lijm net zo dik aan als je zou doen bij het erven. De lijm moet overal zijn aangebracht en dik genoeg zijn dat je er niet doorheen kan kijken.

Gebruik een langere lijmtangen om de borst van de pen tegen het gat de duwen. Gebruik ook een lijmtang om de borst van het gat tegen de pen aan te duwen. Controleer met een blokhaak of de stukken hout haaks in elkaar zitten. Is dit niet het geval stel de tangen dan zo bij dat de stukken haaks ten opzichte val elkaar komen te staan. Om voldoende druk uit te oefenen op de lijmverbinding neem je een kleine lijmtangen om de verbinding stevig samen te persen. Laat de lijm vervolgens uitharden. Raadpleeg de verpakking voor exacte tijden, deze kunnen per lijm type verschillen van elkaar.

Als je alle stappen goed hebt opgevolgd heb je je eigen pen gat verbinding gemaakt.